Organisatie:

Afdeling:

Eenheid:

Op een verpleegkundige, organisatorische eenheid worden twee verpleegkundige functies onderscheiden: de functie eerste verpleegkundige en de functie verpleegkundige.
Gezamenlijk met de eerste verpleegkundige draagt de verpleegkundige zorg voor de uitvoerende verpleegkundige werkzaamheden binnen de daarvoor vastgestelde kaders.

Een resultaatgebied is een produkt of dienst welke wordt geleverd; dit kan worden beschreven vanuit de functie, de organisatie of de medewerker zelf; indien resultaatgebieden in strikte vorm worden toegepast, moeten resultaatgebieden (5 tot 8 per functie) zelfstandige naamwoorden zijn (in tegenstelling tot activiteiten, dat zijn werkwoorden). Hieronder worden zowel zelfstandige naamwoorden als werkwoorden gebruikt bij het beschrijven van de resultaatgebieden.

Bij ieder resultaatgebied horen prestatie-indicatoren; de maat waarmee de resultaten (de output) kunnen worden beoordeeld; door de prestatie-indicatoren te benoemen wordt zicht verkregen op de wijze waarin de doelstellingen meetbaar kunnen worden gemaakt.

2.1. Zorgverlening
De verpleegkundige is verantwoordelijk voor het verlenen van de verpleegkundige zorg en geeft uitvoering aan de geplande activiteiten vastgelegd in het verpleegplan en de werkafspraken met de eerste verpleegkundige.
Betrekt hierbij alle relevante informatie van patiënt, familie, collega's en andere disciplines en werkt daarbij volgens vastgestelde procedures en protocollen.

Indicatiegebieden:

• betrekken van de patiënt bij diens verpleging en behandeling
  
• betrekken van de familie (of andere nauwe relaties van de patiënt) bij de zorgverlening
  
• het verpleegkundig dossier
  
• het instrumenteel technisch handelen
  
• de overdracht
  
• de planning van de activiteiten
  
• vastgestelde procedures en protocollen
  

Indicatoren:

de mate waarin/de wijze waarop de verpleegkundige:

• aandacht heeft voor het welbevinden van de patiënt en voor de veiligheid en rust in diens omgeving
  
• aandacht heeft voor de lichaamshygiëne en verzorging van de huid van de patiënt
  
• aandacht heeft voor het eten, drinken en uitscheiding van de patiënt
  
• aandacht heeft voor voldoende activiteit van de patiënt
  
• de patiënt beschermt tegen complicaties die kunnen ontstaan door verblijf in het ziekenhuis
  
• de patiënt beschermt tegen ongevallen en verwondingen
  
• verpleegproblemen signaleert en bespreekt met de eerste verpleegkundige
  
• de activiteiten voortkomend uit het verpleegplan en onderzoek/behandelplan invult op de activiteitenlijst
  
• observaties bij de patiënt controleert op hun juistheid om verkeerde conclusies en interpretaties te vermijden
  
• werkt aan de hand van de doelstellingen en de acties van het verpleegplan
  
• de relevante gegevens over de toestand van de patiënt rapporteert aan de hand van de geformuleerde verpleegproblemen, het onderzoek/behandelplan en aan de hand van nieuwe gegevens
  
• gebruik maakt van protocollen en procedures
  
• bij onzekerheid de eerste verpleegkundige consulteer
  

2.2. Zorgklimaat
Eén aspect van de kwaliteit van de verpleegkundige zorg betreft het zorgklimaat: welbevinden van de patiënt, klantentevredenheid van de patiënt en familie. Dit wordt o.a. bepaald door bejegening, aandacht voor individuele wensen en behoeften, klachtenbehandeling, inrichting en privacy.

Indicatiegebied:

• de persoonlijke benadering van de patiënt
  
• de vertrouwensrelatie met de patiënt
  
• de continuïteit in de zorgverlening
  

Indicatoren:

de mate waarin/de wijze waarop de verpleegkundige:

• rekening houdt met de privacy van de patiënt
  
• oog heeft voor de individuele behoeften van de patiënt t.a.v. wijze van communiceren, persoonlijk contact e.d.
  
• de, tijdens de dienst, aan haar toegewezen patiënten verpleegt
  
• de familie en naasten betrekt in het zorgverleningsproces
  
• zorg draagt voor een goede overdracht aan collega's aan het eind van de dienst (verpleegkundigen en eerste verpleegkundigen
  

2.3. Begeleiding van patiënt/familie
Het ingaan op vragen van de patiënt over de gegeven voorlichting en advies betreffende onderwerpen die samenhangen met de aandoening, de ziektebeleving en/of het ziekteverloop. Het leren omgaan van de patiënt met deze gevolgen.

Indicatiegebieden:

• gesprekken met de patiënt en diens familie

Indicatoren:

de mate waarin/de wijze waarop de verpleegkundige:

• beperkingen die te maken hebben met de ziekte en/of opname met de patiënt bespreekt en de patiënt met deze gevolgen leert omgaan
  
• de patiënt informeert over de voorbereiding, het verloop en de nazorg van een komend onderzoek
  
• de patiënt informeert over handelingen die zij aan de patiënt uitvoert en wat consequenties van die handelingen zijn
  
• signaleert of de patiënt de informatie die de arts gegeven heeft over de resultaten en/of behandeling begrepen heeft
  

2.4. Begeleiding van nieuwe medewerkers/stagiaires
Instrueert en begeleidt stagiaires en nieuwe medewerkers ten aanzien van de verpleegkundige zorgverlening.

Indicatiegebieden:

• directe begeleiding tijdens het werk
  
• (in)formele intradisciplinaire overlegmomenten
  
• evaluatiegesprekken stagiaires en inwerkperiodes nieuwe medewerkers
  

Indicatoren:

de mate waarin/de wijze waarop de verpleegkundige

• aanwijzingen/feedback geeft
  
• stagiaires en nieuwe medewerkers instrueert en begeleidt
  
• voldoende voorwaarden schept opdat stagiaires hun leerdoelen kunnen behalen
  
• voldoende voorwaarden schept opdat nieuwe medewerkers aan het eind van de inwerkperiode zelfstandig kunnen functioneren
  

2.5. Beroepsontwikkeling
Is verantwoordelijk voor de eigen beroepsontwikkeling en het onderhouden cq. aanleren van de eigen vaardigheden. Verleent bijdragen aan het team-functioneren.
Levert een bijdrage aan het realiseren van voorwaarden voor het verpleegkundig zorgproces.
Volgt ontwikkelingen binnen het beroep.

Indicatiegebieden:

• bijscholing
  
• evaluatiebijeenkomsten
  
• training on the job
  
• werkoverleg
  
• vakliteratuur en actualiteiten
  
• werkgroepen
  

Indicatoren

de mate waarin/de wijze waarop de verpleegkundige

• aan bijscholing, informatiebijeenkomsten, evaluatiebijeenkomsten, training on the job, werkgroepen en werkoverleg deelneemt, zich voorbereidt, en een bijdrage levert
  
• vakliteratuur (boeken/tijdschriften) leest
  
• op de hoogte is van relevante ontwikkelingen binnen de eigen afdeling en het AZG

Een kritieke situatie is een situatie waarbij de medewerker zich als zeer succesvol kan onderscheiden, een situatie die veel inspanning kost en waarbij een groot afbreukrisico optreedt. Kritieke situaties kunnen zowel positief geformuleerd worden (de medewerker onderscheidt zich) als negatief geformuleerd worden (een ontzettende misser). Een kritieke situatie bestaat altijd uit een situatie, het gedrag en de gevolgen van dat gedrag. De situaties dienen als exemplarisch gezien te worden.

De patiënt als object beschouwen
Tijdens het wassen van patiënt O spreken de verpleegkundige en de eerste verpleegkundige over de onhandelbare patiënt D op de kamer ernaast. Patiënt O wordt genegeerd.

Het schenden van het beroepsgeheim
Op een feestje vertelt een verpleegkundige een uitgebreid verhaal over patiënt G die haar die dag veel inspanning heeft gekost; de naam van de patiënt wordt hierbij genoemd.

Het verrichten van medische handelingen waartoe men niet bevoegd/bekwaam is
Een niet bevoegd/bekwame verpleegkundige geeft een intramusculaire injectie. Als gevolg van onzorgvuldig desinfectieproces krijgt de patiënt een onderhuidse infectie.

Het negeren van aanwijzingen van de eerste verpleegkundige
De verpleegkundige is het niet eens met het door de eerste verpleegkundige opgestelde verpleegplan en voert de daarin opgedragen activiteiten niet uit.
Bij de ochtendbespreking wacht de verpleegkundige af welke aanwijzingen ze krijgt van de eerste verpleegkundige. De verpleegkundige neemt geen initiatief in het gesprek en neemt de aanwijzingen zonder reactie aan terwijl ze beseft dat het aantal activiteiten te groot is. Gedurende de dag blijkt dit ook en de verpleegkundige krijgt het werk niet af.

Herhaaldelijk het afdelingsbeleid openlijk tegenwerken
De verpleegkundige geeft tijdens de koffie regelmatig aan dat het werken met protocollen eigenlijk maar flauwekul is en weigert zelf volgens protocollen te werken

Het inschatten van de (bijzondere) omstandigheden die nu of in de nabije toekomst invloed op de functie kunnen gaan uitoefenen, waardoor de functie-eisen moeten worden gewijzigd. Hieronder valt ook een indicatie van de situaties/activiteiten die onderdeel van de functie uitmaken (4.1)

4.1. tijdsinvestering

• individuele situaties 15%
  (waarin de medewerker solistisch bezig is; bijv. rapportage)
  
• tweegesprekken 70%
  (situatie waarin met één andere medewerker/patiënt wordt omgegaan; bijv. verpleging van de patiënt, overleg met eerste verpleegkundige)
  
• groepsgesprekken 15%
  (situaties met meerdere personen; bijv. teamoverleg, verpleegplanbespreking, intercollegiale toetsing)
  

4.2. Interne ontwikkelingen
Het werken met verschillende functies betekent voor de verpleegkundige coaching door de eerste verpleegkundigen en reflectie op het eigen handelen.

4.3. Externe ontwikkelingen
Toenemende professionalisering van het verpleegkundige beroep (verpleegkundige besluitvorming/diagnostisch redeneren) vraagt grote aandacht voor eigen deskundigheidsbevordering en noodzaak tot reflectie
De zorgintensiteit van de patiënt neemt toe door ondermeer verkorting opnameduur (dagbehandeling, transmurale zorg), de vergrijzing van de populatie en de toename van medisch technische mogelijkheden
De toenemende mondigheid van de patiënt en het streven om waar mogelijk tegemoet te komen aan individuele wensen en behoeften van patiënten stelt andere eisen aan de omgang met de patiënten.

• de functieopbouw van de organisatorische eenheid (verhouding eerste vpk: vpk)
  
• de complexiteit van de eenheid (A/B/C praktijk)
  
• de aard van de patiëntencategorie (kinderen/volwassenen; opnameduur; zorgbehoefte)
  

De vereiste gedragscriteria en de benodigde kennis en ervaring voor succesvol functioneren

6.1. Gedragscriteria
De gedragscriteria zijn uitgewerkt in operationalisaties aan de hand waarvan gekeken kan worden of het gedrag ook daadwerkelijk wordt vertoond.

a. Communicatie

• Luisteren:
  Tonen belangrijke informatie op te pikken uit mondelinge mededelingen. Doorvragen; ingaan op reacties.

  operationalisatie:
  

  * pakt signalen op
  * laat de ander uitspreken
  * vraagt opheldering, reden of oorzaak
  * pauzeert als een ander wil interrumperen
  * houdt voortdurend contact met gespreksdeelnemers
  * geeft een goede samenvatting van wat is gezegd
  

• Mondelinge uitdrukkingsvaardigheid:
  Ideeën en meningen in begrijpelijke taal aan anderen mondeling duidelijk kunnen maken.
  

  operationalisatie:
  

  * formuleert helder en duidelijk
  * spreekt in begrijpelijke taa
  * kiest zorgvuldig de juiste woorden
  * brengt de bedoeling van een boodschap goed over
  * verheldert een probleem door een goed voorbeeld
  

b. Beïnvloedend gedrag

• Sensitiviteit:
  Zich bewust tonen van anderen en de omgeving, alsmede de eigen invloed hierop. Gedrag dat getuigt van het onderkennen van gevoelens en de behoeften van anderen.
  

  operationalisatie:
  * meldt spontaan dat communicatie niet slaag
  * houdt rekening met omstandigheden waarin een ander verkeert en doet daar iets zinnigs mee
  * verwoordt gevoelens en behoeften van anderen
  * begrijpt dat iets pijnlijk ligt voor een ander en reageert daarop met adequaat gedrag
  * laat een ander in zijn waarde
  * tolereert afwijkende meningen
  * laat blijken zich bewust te zijn van ethische of morele problemen van een ander
  * houdt rekening met de doelstellingen van een ander
  

• Samenwerken:
  Bijdragen aan een gezamenlijk resultaat, ook wanneer de samenwerking een onderwerp betreft dat niet direct persoonlijk van belang is.

  operationalisatie:
  * past zich aan de groep aan als het er om gaat tot een gezamenlijk resultaat te komen
  * levert een bijdrage, idee of voorstel voor een groepstaak die niet van persoonlijk belang is
  * vermindert spanningen in een groep
  * uit zich positief over prestaties van collega's
  

d. Probleemoplossend gedrag

• Klantgerichtheid:
  Onderzoeken van wensen en behoeften van de klant/gebruiker, en hiernaar handelen.

  operationalisatie:
  * stelt zich dienst- of hulpverlenend op
  * overtuigt zich van de bedoeling van een verzoek
  * opent mogelijkheid tot correctie of bijstelling
  * geeft aan dat men terug mag komen
  * geeft helder een beeld van wederzijds verwachtingen
  * levert maatwerk voor elke patiënt
  * aanvaardt verantwoordelijkheid voor gemaakte fouten
  

e. Persoonsgebonden gedrag

• Discipline:
  Zich voegen naar het beleid en de procedures van de organisatie. Bij veranderingen bevestiging zoeken bij de juiste autoriteit.

  operationalisatie:
  * vraagt naar regelgeving of beleid
  * blijkt gezag gemakkelijk te accepteren
  * ziet juiste grens aan eigen verantwoordelijkheid
  * signaleert nieuwe situatie
  * vertoont beheerst gedrag
  

• Integriteit:
  Handhaven van algemeen aanvaarde sociale en ethische normen in activiteiten die met de functie te maken hebben.

  operationalisatie:
  * neemt verantwoordelijkheid voor het eigen handelen
  * is zich goed bewust van eigen normen en waarden en handelt daar consequent naar
  * geeft aan wanneer verwacht gedrag buiten de eigen normen en/of de beroeps- of organisatienormen val
  * houdt aan normen vast, ook wanneer dit nadeel, spanning of conflicten met zich meebrengt
  

6.2. Stijl van werken

• Patiëntgerich
  
• Resultaatgericht
  
• Actief
  
• Ondersteunend naar individu en team
  

6.3. Kennis

a. Handelingsvaardigheden

b. Ervaringskennis

* levenservaring en sociaal-emotionele stabiliteit

* verpleegkundige beroepsopleiding
* vaktechnische aanvullende opleidingen

7.1. Aanloopfuncties

7.2. Horizontale loopbaanstappen

* verpleegkundige in een andere AZG-praktijk (A, B, C)

7.3. Uitstroomfuncties

* eerste verpleegkundige

Home Database competentieprofielen Vragen of tips over deze opzet kunt u zenden naar: Wim van Osch
Vrij voor gebruik mits bronvermelding - Laatst bijgewerkt 30-7-2007