Operationalistaties bij Tolerantie, Respect, Intuïtie en Geloof; zijn die van een andere kwaliteit?

Vraag:

We zijn in onze organisatie bezig met het opzetten van een proces om competentiedenken in te voeren. Hiervoor maak ik dankbaar gebruik van jullie website. Mijn wenkbrauwen fronsen echter heel erg als ik de operationalisaties lees bij de bijzondere en de exceptionele competenties. Ik vraag me hierbij af hoe ik die moet interpreteren?

Antwoord:

De bijzondere en exceptionele gedragscompetenties worden maar zeer incidenteel bewust gebruikt bij selectie en beoordeling of voor het formuleren van te bereiken resultaten. Het vermoeden bestaat echter dat onbewust of althans niet duidelijk ge-expliciteerd sturen op dit gedrag vaker voorkomt dan wenselijk is. En, als het voorkomt, dan moet dat bespreekbaar gemaakt kunnen worden.

Het is vrij moeilijk om voor iedereen acceptabele algemene gedragsvoorbeelden als operationalisatie aan te geven bij deze gedragscompetenties. Bij bewust gebruik gaat het soms om zeer specifieke situaties waarin zeer zorgvuldig politiek gemanouvreerd moet worden. In andere situaties, bijvoorbeeld bij sporttrainingen, gaat het om het bespreekbaar maken van zichtbaar gedrag van een specifieke persoon in een specifieke situatie, dat verwijst naar onbewuste processen die bewust gemaakt moeten worden. Bij vermoeden van onbewust of ongeformuleerd gebruik van deze vier gedragscompetenties wordt gedrag ter sprake gebracht dat in een bepaalde situatie bij specifieke personen, mogelijk ongefundeerd, tot bepaalde gevoelens leidt. Kortom, in elke specifieke situatie is hier het te bespreken gedrag ook specifiek, dus telkens weer heel anders.

Wij hebben geprobeerd dit probleem enigszins te ondervangen door in de overzichten waarin de definities van deze vier gedragscompetenties samen met operationalisaties worden weergegeven, uitdrukkelijk te stipuleren dat het hier gaat om voorbeelden van operationalisaties. Om voorbeelden van gedragsvoorbeelden dus. Dat betekent dat we ons inderdaad bewust zijn van dit kwaliteitsverschil.

Het is helaas niet helemaal te vermijden dat simpele algemene gedragsvoorbeelden bij deze gedragscompetenties bij de onvoorbereide lezer nogal dwaas of ridicuul kunnen overkomen. Maar het belangrijkste is dat het stof tot nadenken levert. Juist dat nadenken kan leiden tot een passende formulering van het gedrag dat bepalend is voor het succes in de specifieke situatie.

Tenslotte: Niemand kan alle criteria die bij een specifieke selectie of beoordeling worden aangelegd in een functieprofiel opnemen. Ook respect, tolerantie, intuïtie en geloof hoeven niet beslist expliciet in een competentieprofiel opgenomen te worden. Bij competentieprofielen gaat het om de hoofdzaken. Maar de integriteit van de beslissers vergt dat men aan de beoordeelde persoon bekend maakt welke criteria -en hoe- een beslissende rol spelen.


U kunt reacties, vragen en tips over resultaatgericht werken en resultaatgerichte aansturing toezenden naar: Wim van Osch


Laatst bijgewerkt:21 okt 2009
Bijzondere competenties: Tolerantie en Respect.
Exceptionele competenties: Intuïtie en Geloof.
Terug naar de home page van Li Po.
Terug naar Li Po web.