Als geloof een gedragscompetentie zou zijn, wat is dan de plaats van levensbeschouwing en ethiek?

Vraag:

Geloof gaat volgens mij over levensbeschouwingen en leefregels, zoals Bijbel, Koran, waarden en normen, allerlei abstracte ethische richtlijnen,etc. Hoe verhoudt dit zich tot een gedragscompetentie?

Antwoord:

Gedragscompetenties zijn herkenbare complexen van gedragingen die in allerlei situaties duidelijk kunnen leiden tot falen of succes. Een complexe competentie zoals Geloof, die in veel verschillende situaties een rol kan spelen en die daarbij een reeks van andere competenties aanspreekt zoals spreken en luisteren, overtuigingskracht, oordeelsvermogen, sensitiviteit, integriteit maar ook tolerantie en respect, is te beschouwen als een programma voor een scala van gedragingen die een persoon op het juiste moment en op de juiste plaats door teruggrijpen op geïnternaliseerde gedragsregels en leerstellingen automatisch snel efficient in staat stelt tot gedrag dat leidt tot succes, in ieder geval falen zoveel mogelijk vermijdt.

U kunt een gedragscompetentie als Geloof in deze moderne tijd misschien het gemakkelijkst beschouwen als een programma voor een op de achtergrond draaiend support systeem,of als een soort operatingsysteem, dat de persoon, het voertuig voor deze gedragscompetentie, veilig door het dagelijks leven leidt. Zoiets als een programma voor MS-DOS, Windows, Unix of bijvoorbeeld het Bios, programma's die op de achtergrond draaien en het inwendige van uw computer bewaken, op orde en in standhouden terwijl u bezig bent uw werk te doen op uw computer.

Levensbeschouwingen, waarden en normen, maar ook andere kwaliteiten van een heersende cultuur, evenals de gegevenheden van elke specifieke werkomgeving, zijn in deze metafoor de door de buitenwereld aangeleverde (vaak opgelegde) kwaliteitseisen, instellingen en grenzen die gewoon noodzakelijk zijn voor een programma dat het systeem, dus u of uw computer, onder wisselende omstandigheden en voor verschillende activiteiten, goed en gezond laat functioneren en dat bewaakt binnen de grenzen van het mogelijke. Let wel: zo'n programma zelf is niet meer dan een reeks van onderling logisch geschakelde stappen en dus waardenvrij, maar de instellingen waarvoor op grond van functionele kwaliteitseisen in het programma ruimte geboden moet worden, vertegenwoordigen waarden die in de buitenwereld spelen.

Het klinkt haast ridicuul om te zeggen dat toetsen en trainingen voor de gedragscompetentie Geloof in alle culturen sinds eeuwen meer dan overbekend zijn. We moeten er echter niet aan voorbijgaan dat de gedragscompetentie Geloof hier niet wordt opgevoerd om de eeuwige zaligheid te bereiken maar om onze beslissingen bij het dagelijks werk in complexe situaties te versnellen en te verbeteren. Deze gedragscompetentie is ook een handig gereedschap voor het efficient professioneel functioneren in andere dan religieuze en ethische contexten. In het traditionele werkgebied vinden we dan nog steeds praktische tips voor het toetsen en trainen van deze competentie.


U kunt reacties, vragen en tips over resultaatgericht werken en resultaatgerichte aansturing toezenden naar: Wim van Osch


Laatst bijgewerkt:29 juni 2010
Bijzondere competenties: Tolerantie en Respect.
Exceptionele competenties: Intuïtie en Geloof.
Terug naar de home page van Li Po.
Terug naar Li Po web.